It’s the food prices, stupid!
Tropische stormen en grote droogte, duurdere prijzen voor vrachtvervoer en het risico op valutaschommelingen zullen volgend jaar de voedselprijzen de hoogte in jagen. Dat voorspelt Rabobank in een nieuw rapport.
Met name het tropische weerfenomeen La Niña kan in 2018 de oogsten in belangrijke landbouwregio’s verstoren en zo tot een sterke stijging van de voedselprijzen leiden, verwijst de Nederlandse bank naar de berekeningen van de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration. Die becijferde dat er een kans van bijna 75 procent bestaat dat La Niña volgend jaar negatieve weereffecten zal versterken en langer van invloed zal blijven op de winter op het noordelijk halfrond.
Rabo waarschuwt voor gemakzucht onder de voedselproducenten omdat er nog veel voorraden zijn, vooral in graan. Dat zorgt vandaag voor relatief gunstige voedselprijzen. Het resultaat is een vals veiligheidsgevoel, want bij een grote schok in het aanbod zullen de wereldwijde voorraden te klein zijn om de prijzen stabiel te houden.
Mensen gaan niet snel minder eten, maar beknibbelen wel op hun andere aankopen
Naast het weer kunnen vooral de snel stijgende vervoerskosten zo’n schok veroorzaken. De Baltic Dry Index, die de evolutie van de vrachtvervoerkosten weergeeft, is dit jaar al met 73 procent gestegen naar zijn hoogste peil in vier jaar. Rabobank verwacht dat er volgend jaar nog eens 10 tot 20 procent bovenop zal komen. Want ook de olieprijs zit in de lift. Daardoor groeit de kans dat grote importeurs de stijgende transportkosten zullen doorrekenen aan de consument.
Conclusie: in 2018 kunnen de gecombineerde gevolgen van steeds extremere weersomstandigheden, hogere vrachtkosten en stijgende olieprijzen de voedselprijzen fors duurder maken. Zeker als nieuwe renteverhogingen in de VS ook de dollar nog eens hoger duwen.
Waarom u dat moet weten? Er worden honderden artikels gewijd aan de stijgende en dalende olieprijzen. En aan de voedselprijzen maar af en toe een stukje. Nochtans hebben die een grotere invloed op de economie, bleek vorig jaar uit onderzoek van UGent-economen Jasmien De Winne en Gert Peersman. Olieprijzen zijn dan wel volatieler, maar ook voedselprijzen maken grote sprongen. Tussen 2002-2011 verdubbelde de graanprijs, waarna die met meer dan 50 procent zakte.
De impact daarvan op de economische groei is niet te onderschatten. Als de grondstofprijzen voor voeding met 5 procent stijgen, dan krimpt de economie in het daaropvolgende jaar met 0,8 procent. Want als voedsel duurder wordt, gaan mensen nauwelijks minder eten. Maar ze beknibbelen wel op hun andere aankopen. Meestal op duurzame goederen, zoals een wasmachine, een smartphone of een auto.
In de crisis van 2008-2009 kromp de Amerikaanse economie met 0,5 procent bijkomend, omdat de voeding flink duurder werd. In de periode 2003-2005 deed zich het omgekeerde voor: de economie groeide met 1,7 procent extra dankzij dalende grondstofprijzen. De moraal van dit verhaal: It’s not the economy … it’s the food prices, stupid.
